چیستی و ابعاد ارزش آب؟
ارزش حیاتی آب
آب برای انسان و نیز همه انواع موجودات زنده بر روی کره زمین، مایه زندگی و سرزندگی است. این ماده، زندگی را بر روی زمین ممکن کرده و یکی از مؤلفه‌های اساسی در شکل‌گیری کره زمین، پیکر جانوران و حتی اتمسفر است. در واقع زیستن بدون وجود آب غیرممکن به نظر می رسد.
ارزش فرهنگی و مذهبی آب
از منظر فرهنگی، آب یکی از مقدس‌ترین عناصر طبیعی نزد ایرانیان باستان به شمار می‌رفته است. جلوه‌های گسترده‌ای از فرهنگ، تمدن و هنر ایرانیان تحت تأثیر باورها و اسطوره‌هایی بوده است که رابطه با آب پدید آمده‌اند (نظیر آناهیتا (الهه آب) و یا جشنهایی نظیر آبانگاه)؛ و این امر حکایت از آن دارد که ایرانیان از گذشته آب را بسیار پاس می‌داشتند. براساس این باورهای فرهنگی دربارۀ آب، این عنصر جایگاهی کانونی در زندگی و باورهای ایرانیان باستان داشته و به‌ویژه به عنوان عاملی پاک و پاک‌کننده به شمار می آمده و در آیین‌های دینی نیز اهمیت محوری داشته است. نویسندگان کهن نیز بارها بر حرمت‌گذاری ایرانیان به آب اشاره کرده‌اند؛ ازجمله هرودت می‌نویسد که ایرانیان هرگز با پیشاب، آب‌های روان را نمی‌آلایند و دست خود را در آن نمی‌شویند و به دیگران هم اجازۀ چنین کاری را نمی‌دهند و برای آب‌های روان احترام بسیار قائل‌اند.
در دین اسلام نیز آب جایگاه ویژه‌ای دارد به طوری که در بیش از صد آیه قرآن کریم در مورد آن آمده است؛ همچنین در مذهب شیعه جایگاهی ممتاز برای آب ذکر شده است. در بخش زیادی از احکام فقهی، به موضوع آب و نیز اهمیت آن در طهارت پرداخته شده است.
ارزش اقتصادی آب
پرداختن به ارزش اقتصادی آب به سادگی آن چیزی که به نظر می‌رسد؛ نیست. آب یک منبع حیاتی است و با محدود شدن هرچه بیشتر آن ارزش آن افزایش می‌یابد. برای روشن‌تر شدن موضوع برای کسی که در بیابانی به دام افتاده است ارزش یک بطری آب بسیار بیشتر از یک الماس چند قیراطی است؛ پس ارزش اقتصادی آب، تحت تأثیر محدودیت آن قرار می‌گیرد.
اما در زندگی روزمره ما، آب کالایی مصرفی معمولی به شمار می رود و با این که ارزش اقتصادی بالایی دارد اما ما برای آن، نسبت به سایر کالاهای مصرفی، هزینه به مراتب کمتری می‌نماییم؛ علت این امر آن است که بخش عمده این هزینه‌ها توسط یارانه‌های دولتی و گاه با بی‌توجهی به محدودیت جدی منابع آب پرداخت می‌شود. این امر، منحصر به بخش شرب نبوده و بخشهای دیگر نظیر کشاورزی را نیز شامل می‌شود.
چرایی ارزش آب؟
به دنبال افزایش جمعیت، گسترش اراضی کشاورزی و نیز رشد صنعت (بدون در نظر گرفتن محدودیت منابع آب)، استحصال از منابع آبی به طور بیرویهای افزایش یافته است. همچنین به دلیل عدم توجه کافی به ارزش این منابع، در جای‌جای کشور شاهد آلوده شدن همین منابع اندک توسط فاضلاب‌های صنعتی، زه آب‌های کشاورزی و نیز ورود فاضلاب‌های شهری به آب‌های سطحی هستیم. از طرف دیگر، به دنبال استحصال بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و کاهش مقدار آن‌ها، روز به روز شاهد بالا رفتن غلظت املاح و شور شدگی این منابع ارزشمند هستیم. این‌ها همه حکایت از آن دارد که بیان ارزش این منبع حیاتی برای دانش آموزان، کاملاً ضروری است زیرا زمانی یک منبع برای ما مهم است و حفاظت و مراقبت از آن را در عمل دنبال میکنیم که برای آن،ارزش حقیقی قائل باشیم.
